Ik weet alleen dat ik niets weet is een uitdrukking van de Griekse filosoof Socrates .

De betekenis van Ik weet alleen dat ik niets weet maakt een erkenning van de eigen onwetendheid van Socrates, dat wil zeggen dat hij zijn eigen onwetendheid erkent.

Door middel van de Socratische paradox ontkende de filosoof categorisch de positie van leraar of grote kenner van welke kennis dan ook.

Door te stellen dat hij niets weet, bekrachtigt Socrates logischerwijs het feit dat hij ook niets te leren heeft.

Sommige filosofen en denkers geloven niet dat Socrates de zin op deze manier zei, maar er bestaat geen twijfel over dat de inhoud daadwerkelijk van de Griekse filosoof is.

Andere mensen beweren echter dat Socrates niet verantwoordelijk was voor een dergelijke zin, omdat deze niet te vinden is in de werken van Plato - Socrates' bekendste leerling - omdat deze werken verondersteld worden alle leerstellingen van de meesterfilosoof te bevatten.

Er wordt aangenomen dat de zin is uitgesproken tijdens een gesprek met de Atheners, die niet veel kennis bezaten. In de dialoog met de inwoners van Athene zei Socrates dat hij niets nobels en niets goeds wist.

Sommige auteurs merken op dat deze uitspraken aantonen dat Socrates' bekentenis van onwetendheid zijn nederige kant laat zien, terwijl anderen aangeven dat het concept van nederigheid pas in het Christendom opkwam en niet bij Socrates aan de orde kwam.

Veel denkers hebben ook gedebatteerd over Socrates' positie en beweren dat zo'n zin werd gebruikt als ironie of ook als een didactische strategie om les te geven en de aandacht van de luisteraars te krijgen.

Een andere versie legt uit dat de uitdrukking "Ik weet alleen dat ik niets weet" door Socrates werd gezegd toen het orakel verklaarde dat de filosoof de wijste man van Griekenland was.

Hoewel een dergelijke zin niet in Plato's geschriften voorkomt, is de inhoud verenigbaar met alle gedachten die Socrates predikte.

Socrates verzamelde talloze vijanden omdat hij in staat was om nederig zijn ontdekking te erkennen. Zulke individuen beschuldigden hem ervan dat hij retoriek gebruikte om leugens te creëren.

Op 70-jarige leeftijd werd Socrates berecht op beschuldiging van het provoceren van de openbare orde, door de Atheners aan te moedigen niet in de goden te geloven en ook door de jongeren te corrumperen met zijn ondervragingsmethoden.

Socrates kreeg de kans om zijn ideeën in te trekken, maar toch hield hij voet bij stuk met zijn stellingen. Zijn veroordeling was het drinken van een beker vergif.

Tijdens zijn proces sprak Socrates de volgende zin uit: "Het gedachteloze leven is het niet waard geleefd te worden".

Uitleg van de zin Ik weet alleen dat ik niets weet

Socrates' zin "Ik weet alleen dat ik niets weet" omvat twee tegengestelde soorten kennis: het soort kennis dat gevonden wordt door zekerheid en de andere kennis die gevonden wordt door gerechtvaardigd geloof.

Socrates beschouwt zichzelf als onwetend, omdat hij geen zekerheden heeft en duidelijk maakt dat absolute kennis alleen bij de goden bestaat.

De uitdrukking betekent dat je iets niet met absolute zekerheid kunt weten, maar het betekent natuurlijk niet dat Socrates helemaal niets wist.

De historische zin werd bedacht nadat Socrates zich realiseerde dat iedereen geloofde dat de filosoof een grondige kennis had van een bepaald onderwerp, terwijl dat in werkelijkheid niet zo was.

De wijsheid van de Griekse denker lag in het niet koesteren van illusies over kennis zelf.

Door deze zin kan een individu iets begrijpen, leren en een andere manier van leven aannemen. Immers, aannemen dat je geen kennis hebt over iets is beter dan spreken zonder het te weten.

Iemand die denkt dat hij veel weet, heeft over het algemeen weinig zin of tijd om meer te leren.

Aan de andere kant voelen degenen die weten dat ze het niet weten vaak het verlangen om deze situatie te veranderen en tonen ze altijd het verlangen om meer te leren.

Socratische methode

Het was een methodologie voor het zoeken naar kennis, gecreëerd door Socrates, ook wel dialectiek genoemd.

Via hem gebruikte Socrates de dialoog als een manier om tot de waarheid te komen.

Met andere woorden, door middel van een gesprek tussen de filosoof en een persoon (die beweerde meester te zijn over een bepaald onderwerp), stelde Socrates vragen aan de gesprekspartner totdat deze tot een conclusie kwam.

Meestal was de filosoof in staat om de gesprekspartner te laten zien dat hij niets of heel weinig wist over het onderwerp in kwestie.

In de regel onderzocht en ondervroeg Socrates alleen de gebeden die de gesprekspartner uitsprak.

Door middel van zulke vragen werd de dialoog opgezet en interpreteerde de filosoof de waarheden van die gesprekspartner die ervan overtuigd was dat hij alles wist over dat onderwerp. Socrates provoceerde en prikkelde de spreker en stopte pas met ondervragen als hij zelf tot een antwoord kwam.

Sommige filosofen merken op dat Socrates twee stappen in zijn methode gebruikte - ironie en maieutiek.

Ironie, als eerste stap, bestond uit het toegeven van de eigen onwetendheid om dieper de waarheid in te gaan en illusoire kennis te vernietigen, terwijl maieutiek geassocieerd wordt met de handeling van het verhelderen of "geboren laten worden" van kennis in de geest van een individu.