Utylitaryzm reprezentuje łańcuch lub teoria filozoficzna, która stara się zrozumieć podstawy etyki i moralności poprzez konsekwencje działań .

Stworzony w XVIII wieku przez dwóch brytyjskich filozofów. John Stuart Mill (1806-1873) e Jeremy Bentham (1748-1832) - utylitaryzm jest opisywany jako modelowy moralny i etyczny system filozoficzny, w którym postawa może być uznana za moralnie słuszną tylko wtedy, gdy jej skutki promują ogólny dobrobyt .

Innymi słowy, jeśli wynik działania jest negatywny dla większości, działanie to będzie moralnie godne potępienia.

Założeniem utylitaryzmu jest dążenie do przyjemności, pożytecznych działań, w pogoni za szczęściem.

Utylitaryzm ceni badanie działań i wyników, które zapewnią dobrobyt czującym istotom (tym istotom, które świadomie mają uczucia).

Empirycznie W ten sposób ludzie posiadają zdolność regulowania i wybierania swoich działań, umożliwiając i świadomie osiągając przyjemność, przeciwstawiając się cierpieniu i bólowi.

W rzeczywistości toczy się wiele debat w celu zrozumienia, czy utylitaryzm obejmuje konsekwencje, które są również związane z innymi czującymi istotami, takimi jak zwierzęta, czy też jest to coś wyłącznego dla istot ludzkich.

Dzięki takiemu rozumowaniu łatwo zauważyć, że utylitaryzm jest przeciwieństwem egoizmu, ponieważ konsekwencje działań koncentrują się na szczęściu całości, a nie na indywidualnych interesach.

Utylitaryzm, opierając się na konsekwencjach, nie bierze pod uwagę motywów agenta (niezależnie od tego, czy są one dobre, czy złe), w końcu działania takiego agenta, które są uważane za negatywne, mogą przynieść pozytywne konsekwencje i odwrotnie.

Pomimo tego, że było ono szeroko propagowane przez angielskich filozofów Milla i Benthama, myślenie utylitarne było poruszane już od czasów starożytnej Grecji przez filozofa Epikura.

Zobacz także: Znaczenie współczesnej filozofii .

Zasady utylitaryzmu

Myślenie utylitarne obejmuje zasady, które są stosowane w różnych obszarach życia społecznego, takich jak polityka, ekonomia, prawo itp.

Dlatego głównym podstawowe zasady utylitaryzmu są:

• Zasada dobrego samopoczucia: zasada, w której "dobro" jest ustalone jako dobrobyt, to znaczy celem działania moralnego powinien być dobrobyt, niezależnie od poziomu (intelektualnego, fizycznego i moralnego).
• Konsekwencjonalizm: zasada wskazująca, że konsekwencje działania są jedyną trwałą podstawą do oceny moralności takiego działania, to znaczy, że moralność będzie oceniana na podstawie konsekwencji przez nią wygenerowanych.

Jak już wspomniano, utylitaryzm nie jest zainteresowany moralnymi agentami, ale działaniami, w końcu moralne cechy agenta nie wpływają na "poziom" moralności działania.

• Zasada agregacji: zasada, która bierze pod uwagę ilość dobrobytu spowodowanego działaniem, ceniąc większość jednostek, gardząc lub "poświęcając" pewne "mniejszości", które nie skorzystały w taki sam sposób jak większość jednostek.

Zasadniczo zasada ta opisuje skupienie się na ilości wytworzonego dobrobytu i ważne jest "poświęcenie mniejszości" w celu zapewnienia i zwiększenia ogólnego dobrobytu.

Jest to zdanie, w którym "nieszczęście jednych jest równoważone dobrobytem innych". Jeśli ostateczna rekompensata jest pozytywna, działanie jest oceniane jako moralnie dobre.

• Zasada optymalizacji: zasada, w której utylitaryzm wymaga maksymalizacji ogólnego dobrobytu, tj. nie jest czymś opcjonalnym, ale raczej postrzeganym jako obowiązek;
• Bezstronność i uniwersalizm: Zasada, która opisuje, że nie ma rozróżnienia między cierpieniem lub szczęściem jednostek, pokazując, że wszyscy są równi wobec utylitaryzmu.

Oznacza to, że przyjemności i cierpienia są uważane za równie ważne, niezależnie od osób, których dotyczą.

Dobrostan każdej osoby ma taką samą wagę w ogólnej analizie dobrostanu.

Różne linie i teorie myślenia pojawiły się jako formy krytyki i sprzeciwu wobec utylitaryzmu.

Przykład pochodzi od Immanuela Kanta, niemieckiego filozofa, który za pomocą koncepcji "imperatywu kategorycznego" zadaje pytanie, czy utylitaryzm nie jest powiązany z postawami egoistycznymi, ponieważ działania i konsekwencje zwykle zależą od osobistych skłonności.