या मजकूराचा उद्देश मानवी लवचिकता बद्दल बोलणे, ते काय आहे आणि त्याचे महत्त्व समजावून सांगणे, तसेच ते कसे विकसित केले जाऊ शकते यावर चर्चा करणे.

मानवी मानसशास्त्रातील लवचिकता

कदाचित या घटनेतील मानसशास्त्राच्या स्वारस्याला आणि “ लवचिकता ” नावाच्या उत्पत्तीला संबोधित करून मानवी लवचिकतेच्या विषयाकडे आपला दृष्टिकोन सुरू करणे उपयुक्त ठरेल.

1970 च्या दशकाच्या शेवटी आणि 1980 च्या दशकाच्या सुरुवातीदरम्यान, जुलियाना मेंडान्हा ब्रँडाओ, मिगुएल महफूड आणि इंग्रिड फारिया गियानोर्डोली-नॅसिमेंटो यांनी केलेल्या मानसशास्त्रीय साहित्याच्या पुनरावलोकनानुसार, अमेरिकन आणि इंग्रजी संशोधकांना या घटनेत रस निर्माण झाला. अशा लोकांपैकी ज्यांनी खूप प्रतिकूल परिस्थिती आणि अत्यंत तणावपूर्ण अनुभवांचा सामना करूनही मानसिक आरोग्य राखण्यात यश मिळविले.

अमेरिकन मानसशास्त्रज्ञ एमी वर्नर, ज्यांनी काउई (किंवा काउई) बेटावर मुलांचा अभ्यास केला, जो अमेरिकेच्या हवाई राज्यातील एक बेट आहे , 1970 च्या दशकात, तणावग्रस्त प्रभावांच्या क्रियेला मानसिकदृष्ट्या प्रतिकार करू शकतील आणि चांगले निर्णय घेऊ शकतील अशा लोकांना परिभाषित करण्यासाठी लवचिकता या शब्दाचा वापर करणार्‍या अग्रगण्य संशोधकांपैकी एक होता. 0> तसेच उपरोक्त लेखकांच्या मते, कालांतराने, या मानसशास्त्रीय घटनेचा अभ्यास तीन मुख्य प्रवाहांमध्ये विभागला गेला, एक अँग्लो-सॅक्सन, एक युरोपियन आणि एक लॅटिन-americana, संशोधनाच्या या प्रवाहांच्या कार्यांमधील फोकस आणि व्याख्यांमध्ये फरक आहे.

अभेद्यता हा शब्द बदलण्यासाठी स्वीकारला गेला, जो सुरुवातीला या विषयात स्वारस्य असलेल्या पहिल्या संशोधकांनी वापरला होता, लवचिकता ही संज्ञा उधार घेण्यात आली होती. भौतिक विज्ञानाच्या मानसशास्त्राद्वारे, ज्यामध्ये ते सामग्रीच्या सामर्थ्याच्या अभ्यासासाठी वापरले जाते. लवचिकता, या विशिष्ट संदर्भात, अशी क्षमता आहे जी एखाद्या शक्तीच्या क्रियेमुळे विकृत झालेली सामग्री कायमस्वरूपी विकृत होण्याऐवजी, त्या शक्तीची क्रिया थांबल्यानंतर त्याचे मूळ स्वरूप पुन्हा सुरू करू देते.

कमळाच्या फुलाला मानवी लवचिकतेचे प्रतीक म्हणून पाहिले जाते. तिला या क्षमतेचे प्रतीक मानले जाते कारण ती चिखलात जन्माला येऊनही तिचे सौंदर्य आणि जोम सादर करते. एक प्रकारे, त्याच्याकडून, तिला स्वतःला आधार देण्यासाठी आणि विकसित करण्यासाठी शक्ती मिळते. नकारात्मक अनुभवांतून लवचिक लोक कसे शिकतात.

लवचिक व्यक्ती म्हणजे काय: मानवी लवचिकतेची उदाहरणे

लवचिक व्यक्तीच्या व्याख्येमध्ये थोडाफार फरक आहे. संशोधक, संशोधनाचे प्रवाह किंवा विचारांच्या शाळा, परंतु असे म्हटले जाऊ शकते की एक लवचिक व्यक्ती म्हणजे तणाव आणि प्रतिकूल परिस्थितीत शांत राहण्यासाठी, तणाव आणि प्रतिकूल परिस्थितीशी सकारात्मकपणे सामोरे जाण्यास सक्षम आहे किंवाउपाय शोधणे कठीण आहे.

मानवी लवचिकतेचे एक सर्वोत्कृष्ट उदाहरण म्हणून, आपण दक्षिण आफ्रिकेचे राजकारणी नेल्सन मंडेला यांचा उल्लेख करू शकतो, ज्यांनी वर्णभेदी राजवटीविरुद्धच्या लढ्यासाठी जवळजवळ तीस वर्षे तुरुंगवास सोडला. नेतृत्व, बदला घेण्याची इच्छा नसताना, त्याच्या देशाचे बहुजातीय लोकशाहीकडे संक्रमण होते, ज्यामध्ये ते पहिले कृष्णवर्णीय अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले.

लचकतेचे आणखी एक सुप्रसिद्ध उदाहरण म्हणजे ऑस्ट्रियन मानसशास्त्रज्ञ व्हिक्टर फ्रँकल, ज्यांनी अहवाल दिला नाझी एकाग्रता शिबिरातील त्याचे अनुभव आणि माणसाचा त्याच्या जीवनातील अर्थाचा शोध समजून घेण्याचा प्रयत्न केला.

आपल्या प्रिय व्यक्तीचे नुकसान किंवा त्याच्या कारकिर्दीतील अडथळे ही आपल्या जीवनात उद्भवणाऱ्या परिस्थितीची उदाहरणे आहेत आणि कोणत्या लवचिकता आवश्यक आहे जेणेकरून त्यांना शक्य तितक्या चांगल्या प्रकारे तोंड देता येईल.

मानवी लवचिकता x आशावाद

आशावाद आणि गोष्टी चांगल्या होऊ शकतात यावर विश्वास ठेवण्याची इच्छा हे सामान्य घटक आहेत लवचिक व्यक्तींचे व्यक्तिमत्व. इतर घटक म्हणजे आत्मविश्वास, लवचिकता आणि अडचणींचा सामना करताना चिकाटी.

इतर गुण जे सहसा लवचिकतेशी संबंधित असतात ते म्हणजे वास्तववादी योजना आखण्याची क्षमता आणि अडचणी असूनही त्यांचे अनुसरण करण्याचा दृढनिश्चय, जोपर्यंत ते व्यक्तीच्या उद्देशांसाठी आणि स्पष्टपणे संवाद साधण्याच्या क्षमतेसाठी योग्य वाटतात आणिइतरांसाठी उपयुक्त.

लवचिकता वापरणे

एक लवचिक व्यक्ती प्रतिकूल अनुभवांमधून शिकते, बदलाच्या संधी पाहते आणि तणावपूर्ण परिस्थितींना सकारात्मकतेने सामोरे जाते. उपाय शक्य असल्यास, ती शोधते. जर समस्येचे उद्दीष्ट कारण सोडवता येत नसेल (उदाहरणार्थ, एखाद्या प्रिय व्यक्तीच्या मृत्यूच्या बाबतीत), त्याला हे समजते की दुःख हे नैसर्गिक आहे, परंतु तो - आणि आवश्यक आहे - पुढे जाऊ शकतो.

प्रार्थना आणि ध्यान यासारख्या क्रियाकलाप मानवी लवचिकता वाढविण्यास अनुकूल असतात. शारीरिक व्यायामाचा सराव देखील सूचित केला जातो, कारण ते सेरोटोनिन आणि एंडोर्फिन सोडते, जे पदार्थ आनंद आणि कल्याणाशी जोडलेले असतात, जे प्रतिकूलतेला तोंड देण्याची आणि त्यांच्याशी रचनात्मकपणे वागण्याची क्षमता मजबूत करण्यास मदत करतात. कृतज्ञतेचा स्वभाव जोपासणे देखील लवचिकता बळकट करते.

तुमच्या अस्तित्वाचा उद्देश काय आहे हे समजून घेऊन निर्माण केलेली उद्दिष्टाची भावना मानवी लवचिकतेला प्रवृत्त करते, जसे वर नमूद केलेल्या व्हिक्टर फ्रँकलने नमूद केले आहे, ज्यांनी लिहिले आहे ते कितीही वाईट असले तरीही ते का सहन करू शकतात हे जाणून घ्या. तसेच, हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे की जरी इतर लोक तुमचा संघर्ष कमी करतात किंवा कमी करतात, तरीही ते त्यांना कमी महत्त्वाचे बनवत नाहीत किंवा त्यावर मात करण्याचे तुमचे प्रयत्न कमी होत नाहीत.वैध

तुमच्या सकारात्मक गुणांचा (चांगला विनोद, बुद्धिमत्ता इ.) विचार करा आणि अडचणींना तोंड देण्यासाठी त्यांचा वापर करा. वर नमूद केल्याप्रमाणे, आशावाद आणि आशीर्वाद आणि संधींबद्दल कृतज्ञतेची भावना जोपासणे लवचिकता निर्माण करण्यास मदत करते.

स्वतंत्र असणे, जे प्रशंसनीय आणि वांछनीय आहे आणि वेगळे होणे यातील फरक समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. एखाद्या मित्राकडून, कुटुंबातील सदस्याकडून किंवा मानसशास्त्रज्ञासारख्या आरोग्य व्यावसायिकांकडून मदत घेणे सामान्य आहे.

अधूनमधून, विश्रांती घेणे आणि त्यांच्या आवडत्या छंदांमध्ये स्वतःला समर्पित करणे उपयुक्त ठरू शकते. वाचन, व्हिडिओ गेम खेळणे किंवा वाद्य वाजवणे. मनाला थोडी विश्रांती देण्याचा आणि अचेतन मनाला थोडा वेळ शांततेत काम करू देण्याचा आणि परिस्थितीचे विश्लेषण करण्याचा हा एक मार्ग आहे, कदाचित नंतर समाधाने अधिक सहजतेने प्रकट होऊ द्या. आनंददायी क्रियाकलापांचा सराव प्रतिकूल परिस्थितीमुळे उद्भवलेल्या तणावाचा सामना करण्यास देखील मदत करतो, मानसिक आरोग्य टिकवून ठेवण्यास मदत करतो.

निष्कर्ष

आम्ही पाहिल्याप्रमाणे, लवचिकता हे मानसशास्त्राने अभ्यासलेले कौशल्य आहे जे तुम्हाला समतोल राखण्यास आणि प्रतिकूलता आणि तणावाचा सामना करताना उत्पादक मार्गांनी प्रतिक्रिया देण्यास आणि उद्भवू शकणार्‍या अडचणी असूनही मानसिक आरोग्य राखण्यास अनुमती देते. हे एक कौशल्य आहे, ज्यामध्ये आशावाद हा सामान्य घटकांपैकी एक आहे, विशेषतः वेळेत उपयुक्तसंकटे, उलथापालथ किंवा वैयक्तिक अडचणींचा सामना करताना, जसे की प्रियजनांचा मृत्यू, आरोग्य समस्या किंवा व्यावसायिक जीवनातील अडथळे.

जरी काही लोक लवचिकतेने जन्मलेले दिसत असले तरी, हे एक कौशल्य आहे जे जाणूनबुजून केले जाऊ शकते. त्याच्या फायद्यांमध्ये स्वारस्य असलेल्या लोकांनी लागवड आणि विकसित केले.