De mens is de maat van alle dingen is een uittreksel van een zin van de Griekse sofist Protagoras .

De betekenis van De mens is de maat van alle dingen verwijst naar de begrip relativisme waarbij elk individu iets op zijn of haar specifieke manier begrijpt.

De zin is gebaseerd op de theorie van de pre-Socratische filosoof Heraclitus, die de continue stroom van de werkelijkheid beschreef door te stellen dat kennis kan worden gewijzigd als gevolg van de veranderende omstandigheden van het menselijk begrip .

De propositie van de zin die de passage "de mens is de maat van alle dingen" presenteert, probeert radicaal relativisme uit te drukken, het betekent immers dat ontkend wordt dat er iets waar of onwaar is, ongeacht de relatie tot een bepaald individu.

Protagoras ontkent het bestaan van de mogelijkheid van een universeel criterium dat de mens toestemming geeft om de waarheid te kennen en deze te scheiden van wat onwaar is.

Dingen zijn zo zoals ze aan de mens verschijnen, dit wordt begrepen door hun individuele dimensie.

Er is relativiteit tussen waar en onwaar, tussen mooi en lelijk, tussen goed en kwaad.

Gebaseerd op filosofie, als men een relatie kan leggen tussen deze zin van Protagoras en de waarheidsopvatting van de sofisten, omdat de zin past bij de doctrines van de sofisten, die op hun beurt relativisme en subjectiviteit voorstonden.

Met andere woorden, elk individu construeert zijn of haar eigen waarheid. Daarom kan het zijn dat wat waar is voor het ene individu, niet waar is voor het andere individu.

Protagoras wordt gezien als de voorloper van het existentieel relativisme dat bestaat bij auteurs als Luigi Pirandello. Volgens Protagoras is de belangrijkste deugd van de mens retoriek, er bestaat immers geen waarheid - noch ethisch noch wezenlijk - en "waarheid" zou worden gedefinieerd door degene die de retoriek en de kunst van het overtuigen beheerst.

In zijn werk "Antilogieën" onderwees Protagoras wat Aristoteles de ontkenning van het principe van oncontradictie noemde, dat wil zeggen, het gelijktijdig waar zijn van tegenstrijdigheden met betrekking tot hetzelfde en de identificatie van waar en onwaar.

Voor Protagoras ging zijn onderwijs over het principe van dubbele tegenstrijdige redenen, waarbij hij aantoonde dat het voor elke bewering over iets mogelijk is om een andere bewering met dezelfde schijn van waarheid tegenover te stellen.

Dit betekent dat, omdat er geen onbetwistbare waarheid is, maar alleen relatieve waarheden, er de mogelijkheid is om elke bewering of ontkenning te verwerpen, waar het ook over gaat, omdat het altijd mogelijk is (door retorische vaardigheid) om een betoog te houden dat datgene vernietigt wat de meest solide waarheid leek te zijn.

De zin "de mens is de maat van alle dingen" was in strijd met Socrates' ideeën, omdat hij absolute waarheid en waarheden van universele waarde voorstond.

Socrates stond zeer kritisch tegenover drogredenen, omdat ze gebruik maakten van retoriek en relativisme als hulpmiddelen om bepaalde doelen te bereiken.

Zelfs de sofisten rekenden geld van hun studenten om hen de technieken van het spreken te leren om hun toehoorders te overtuigen.

Interpretatie van de zin De mens is de maat van alle dingen

Een uitleg van de zin "De mens is de maat van alle dingen" brengt de mogelijkheid met zich mee dat de mens de macht heeft om waarde of betekenis aan dingen te geven door zijn eigen realiteitszin te ontwikkelen.

Het concludeert dat elke uitspraak relatief is aan het standpunt, aan een samenleving of zelfs aan de manier van denken.

Een eenvoudig voorbeeld van het toepassen van de zin "De mens is de maat van alle dingen" is het testen van het perspectief en de perceptie van twee mensen met betrekking tot dezelfde situatie, wat die ook mag zijn.

Voor de man voor wie de wind koud lijkt, is hij koud, maar voor de man voor wie de wind heet lijkt, is hij heet. Dit voorbeeld laat zien dat ieder mens de maatstaf is van zijn eigen waarneming, onbetwistbaar en onfeilbaar.