Մարդը ամեն ինչի չափն է մեջբերում է հունական սոփեստ Պրոտագորաս :

Մարդի իմաստը ամեն ինչի չափումն է, վերաբերում է. ռելյատիվիզմի հասկացություն , որտեղ յուրաքանչյուր անհատ հասկանում է մի բան կոնկրետ ձևով:

Արտահայտությունը հիմնված է նախասոկրատական ​​փիլիսոփա Հերակլիտուսի տեսության վրա, ով կատարել է շարունակական հոսքի նկարագրությունը: իրականության մասին՝ նշելով, որ գիտելիքը կարող է փոփոխվել մարդկային ըմբռնման փոփոխական հանգամանքների պատճառով ։

Նախադասության դրույթը, որը ներկայացնում է «մարդ» հատվածը. ամեն ինչի չափանիշն է» ձգտում է արտահայտել արմատական ​​հարաբերականություն, վերջիվերջո դա նշանակում է, որ կա ժխտում, որ կա որևէ բան, որը ճշմարիտ է կամ կեղծ, անկախ նրանից, թե նրա հարաբերությունները տվյալ անհատի հետ:

Պրոտագորասը հերքում է համընդհանուր չափանիշի հնարավորության գոյությունը, որը մարդուն թույլ է տալիս ճանաչել ճշմարտությունը և զատել այն կեղծից:

Իրերն այնպիսին են, ինչպիսին են նրանք երևում մարդուն, սա հասկանալի է իր անհատական ​​չափանիշով:

Կա հարաբերականություն ճշմարիտի և կեղծի, գեղեցիկի և տգեղի, բարու և չարի միջև: Հարաբերությունների մյուս եզրույթը կլինի տղամարդիկ, որոնք օժտված են իրենց անհատականությամբ և անկրճատելի սուբյեկտիվությամբ:

Փիլիսոփայության հիման վրա կարելի է սահմանել Պրոտագորասի այս նախադասության և սոփեստների ճշմարտության տեսլականի միջև հարաբերությունը.քանի որ արտահայտությունը համապատասխանում է սոփեստական ​​վարդապետություններին, որոնք իրենց հերթին պաշտպանում էին հարաբերականությունն ու սուբյեկտիվությունը։

Այսինքն՝ յուրաքանչյուր անհատ կառուցում է իր ճշմարտությունը։ Հետևաբար, այն, ինչ ճշմարիտ է մեկ անհատի համար, կարող է ճշմարիտ չլինել մյուսի համար:

Պրոտագորասը դիտվում է որպես գոյություն ունեցող էկզիստենցիալ հարաբերականության նախակարապետ այնպիսի հեղինակների մոտ, ինչպիսին Լուիջի Պիրանդելոն է: Ըստ Պրոտագորասի՝ մարդու գլխավոր առաքինությունը հռետորաբանությունն է, ի վերջո չկա ճշմարտություն՝ և՛ էթիկական, և՛ էականորեն, և «ճշմարտությունը» կսահմանեն նրանք, ովքեր տիրապետում են հռետորությանը և համոզելու արվեստին:

Պրոտագորասը իր աշխատությունը՝ «Անտիլոգիաներ», սովորեցնում էր այն, ինչ Արիստոտելն անվանեց չհակասության սկզբունքի ժխտում, այսինքն՝ դա կլիներ նույնի նկատմամբ հակասությունների միաժամանակյա ճշմարտությունը և ճշմարիտի ու կեղծի նույնականացումը:

Պրոտագորասի համար նրա ուսմունքը վերաբերում էր հակասական երկակի պատճառների սկզբունքին, որտեղ նա ցույց էր տալիս, որ ինչ-որ բանի մասին յուրաքանչյուր հայտարարության համար հնարավոր է հակադրվել մյուսին նույն ճշմարտության տեսքով:

Այսպիսով, սա նշանակում է. որ, քանի որ չկա անհերքելի ճշմարտություն, այլ միայն հարաբերական ճշմարտություններ, հնարավոր է մերժել ցանկացած պնդում կամ ժխտում, ինչպիսին էլ որ այն լինի, քանի որ միշտ հնարավոր է (հռետորական հմտության միջոցով) ելույթ ունենալ, որը կկործանի այն, ինչ թվում է. լինի ամենահաստատ ճշմարտությունը:

«Մարդը դա էամեն ինչի չափը» հակասում էր Սոկրատեսի գաղափարներին, քանի որ նա պաշտպանում էր բացարձակ ճշմարտությունը և համընդհանուր արժեք ունեցող ճշմարտությունները:

Սոկրատեսը չափազանց քննադատում էր սոփիզմը, քանի որ նա օգտագործում էր հռետորաբանությունը և հարաբերականությունը որպես գործիքներ որոշակի նպատակների հասնելու համար:

Սոֆիստները նույնիսկ գումար էին գանձում իրենց ուսանողներից` նրանց սովորեցնելու խոսքի տեխնիկան, որպեսզի համոզեն իրենց լսողներին:

Մարդը չափանիշ արտահայտության մեկնաբանությունը ամեն ինչի մասին

«Մարդը բոլոր բաների չափանիշն է» արտահայտության բացատրությունը հնարավորություն է տալիս, որ մարդն ունի իրերին արժեք կամ նշանակություն տալու ուժ՝ զարգացնելով իրականության սեփական զգացումը:

Սրանից հետևում է, որ ցանկացած հայտարարություն հարաբերական է տեսակետի, հասարակության կամ նույնիսկ մտածելակերպի հետ:

«Մարդը չափանիշ է» արտահայտության կիրառման պարզ օրինակ. ամեն ինչ» նպատակն է ստուգել երկու մարդկանց տեսակետներն ու ընկալումները միևնույն իրավիճակի առնչությամբ, ինչպիսին էլ որ այն լինի:

Այն մարդուն, ում թվում է, թե քամին ցուրտ է, նա սառն է, բայց տղամարդու համար՝ ում քամին տաք է թվում, նա տաք է: Այս օրինակը ցույց է տալիս, որ յուրաքանչյուր մարդ իր ընկալման չափանիշն է՝ անառարկելի և անսխալական: