بۇ ماقالىدە ئىنسانلارنىڭ ئەقلى ۋە ھەرىكىتىگە باغلانغان قىزىقارلىق ئۇقۇم ھەققىدە توختىلىمىز ، ئۇ بولسىمۇ id . ئۇ پىسخىكا ئانالىز تەپەككۇرىدا مۇھىم ئورۇننى ئىگىلەيدۇ ، بولۇپمۇ ئاۋسترىيە دوختۇرى سىگموند فرۇد پىسخىكا ئانالىزىنىڭ ئاتىسى ئىجاد قىلغان يېرىم ئەسەردە.

id

A id سۆزى ئوخشاش ئىسىمدىكى لاتىنچە ئالمىشىشتىن كېلىپ چىققان بولۇپ ، ئازدۇر-كۆپتۇر «بۇ» بىلەن باراۋەر. ego ۋە superego بىلەن بىللە ، id بولسا فرۇد ياراتقان ئىنسان مىجەزىنىڭ ئۈچ تەرەپ ئەندىزىسىنىڭ تەركىبىي قىسمى.

بۇ id تۇيغۇ ، ئارزۇ ۋە ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچكە ماس كېلىدۇ. تاجاۋۇزچىلىق ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچى ، جىنسىي ھەۋەس ۋە جىسمانىي ئېھتىياج id نىڭ تەركىبىي قىسمىدۇر. شەخسنىڭ تۇغۇلۇشىدىكى ئۈچ تەركىب ۋە زىددىيەتلىك ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچنى ساقلىيالايدۇ.

گەرچە ئۇنىڭ ئىقتىدارى ئاڭسىز بولسىمۇ ، ئەمما id ئېنېرگىيە بىلەن تەمىنلەيدۇ ، شۇڭا ئاڭلىق روھىي تۇرمۇش داۋاملىق تەرەققىي قىلالايدۇ. ئۇ تىلنىڭ سىيرىلىشىدا ، سەنئەتتە ۋە مەۋجۇتلۇقنىڭ باشقا ئەقەللىي تەرەپلىرىدە ئۆزىنى نامايان قىلالايدۇ. ئەركىن پىكىر ۋە ئارزۇ ئانالىزى بىر ئادەمنىڭ كىملىكىنى تەتقىق قىلىشقا پايدىلىق قوراللاردۇر.ئىنسانلارنىڭ مىجەزىنىڭ بىر قىسمى بولغان ۋە ئۇلارنىڭ ھەرىكىتىنى يېتەكلەشكە ياردەم بېرىدىغان تۇيغۇ ۋە ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچلەرگە دىققەت قىلىڭ. فرۇدنىڭ ئىنسان مىجەزىدە پەرقلەندۈرگەن ئۈچ تەركىب ئوتتۇرىسىدىكى پەرق. بىر ئادەمنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشىگە ئەگىشىپ ، ئۇلار تەرەققىي قىلىدۇ ، بۇ دۇنيا بىلەن ئومۇمەن ۋە باشقا كىشىلەر بىلەن تېخىمۇ تەڭپۇڭ ئۆز-ئارا تەسىر كۆرسىتىدۇ.

مەسىلەن ، نەپسى رېئال بولمىغان id نىڭ تەلىپىنى كونترول قىلىش ئۈچۈن بارلىققا كېلىدۇ رېئاللىققا يۈزلىنىش ۋە ئۇلارنىڭ شەخسكە ئاپەت خاراكتېرلىك ئاقىۋەت ئېلىپ كېلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش. نەپسىنىڭ ئىپادىسى ، مەسىلەن ، خۇشاللىقنى كېچىكتۈرۈش ۋە نىشانغا يېتىشنىڭ ئۈنۈملۈك يوللىرىنى ئىزدەش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىدۇ. ئادەم تەرىپىدىن ئاسسىمىلياتسىيە قىلىنغان ۋە ئىچكىلەشتۈرۈلگەن ۋە نەپسىنى شۇلارغا ماسلاشتۇرىدىغان قىلىپ يېتەكلەشكە ئۇرۇنغان. بىز ئۇنىڭ بىلەن تۇغۇلمايمىز ، ئەمما بىز ئۇنى جەمئىيەتتىكى تەجرىبىمىز ۋە ئاتا-ئانىلار ، ئوقۇتقۇچىلار ۋە باشقا نوپۇزلۇق شەخسلەر قاتارلىق دادىلار بىلەن بولغان ئالاقىمىز ئارقىلىق تەرەققىي قىلدۇرىمىز.

كىشىلەرنىڭ ھەق-ناھەق ئۇقۇمىغا مەسئۇل ، خاسىيەتلىك كېمە ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ بىز ئادەتتە ۋىجدان دەپ ئاتايمىزھەرىكەتكە باھا بېرىدۇ ۋە ئەمەلىيەتتىكى ئىچكى قىممەتتىن ئايرىلىشنى تەنقىد قىلىدۇ. ئۇنىڭ ئالاھىدىلىكى ۋە ئىقتىدارى سەۋەبىدىن ، ئۇ دائىم id نىڭ تەلىپىگە قارشى تۇرىدۇ. نەپسى كىملىكنىڭ تەلىپى ، خاسىيەتلىك ئادەمنىڭ ئەخلاق تەلىپى ۋە شەخس قىستۇرۇلغان رېئاللىق تەرىپىدىن قويۇلغان چەكلىمىلەرنى ماسلاشتۇرۇشقا تىرىشىدۇ. ئەقىل پاراكەندىچىلىك ۋە روھىي مەسىلىلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ، مەسىلەن تەشۋىشلىنىش ۋە نېرۋا كېسەللىكى. ئۇلارنىڭ جىسمانىي مەۋجۇتلۇقى يوق.

ego ، superego ۋە id

ئىسىملارنىڭ كېلىش مەنبەسىنى بىلەمسىز؟ بىز «id» نىڭ لاتىنچە ئالماش ئىكەنلىكىنى ، ئازدۇر-كۆپتۇر بىزنىڭ «ئۇ» غا باراۋەر ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈردۇق. «مەن» لاتىن تىلىدىكى «مەن». مەسىلەن ، «Et si omnes scandalizati fuerint in te, ego numquam scandalizabor» («گەرچە سىزدە سەتچىلىك قىلىنغان تەقدىردىمۇ ، مەن ھەرگىز سەتچىلىككە ئۇچرىمايمەن») نۇتقىدا ، پېتېرنىڭ Vulgate دا مەسىھكە سۆزلىگەنلىكى ، ئىنجىلنىڭ لاتىن يېزىقىدىكى مەشھۇر تەرجىمىسى 4-ئەسىرنىڭ ئاخىرىدا بارلىققا كەلگەن.ستراچېي يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان لاتىنچە شەكىللەرنى ئىشلىتىپ ، فرۇد دەپ ئاتىغان ئۇقۇملارغا ئايرىم-ئايرىم ھالدا «داس ئىچى» ، «داس Über-Ich» ۋە «das Es» دەپ ئىسىم قويغان. ئېسىڭىزدە تۇتۇڭ ، گېرمان تىلىدا ئىسىم ۋە كۆپىنچە ئىسىم سۆزلىرىنىڭ بىرىنچى ھەرىپى چوڭ يېزىلغان.

«داس ئىچى» نېمىس تىلىدا «مەن» مەنىسىنى بىلدۈرىدۇ. «Ich bin ein Berliner» («مەن بېرلىنلىق») ئىبارىسى مەشھۇر بولۇپ ، ئامېرىكا پرېزىدېنتى جون كېننىدى گېرمانىيەدىن ، كاپىتالىستىك شەھەرنىڭ غەرب تەرىپىنى زىيارەت قىلغاندا بېرلىن خەلقى بىلەن ئىتتىپاقلىشىپ سۆزلىگەن. شەرق قىسمى. ، سوتسىيالىستىك ، بېرلىن تېمى ئۈچۈن. «Das Über-Ich» بولسا «تېخىمۇ يۇقىرى ئۆزلۈك» كە ئوخشايدۇ. نېرۋا ماقالىسى «داس» («er» ۋە «sie» ئايرىم-ئايرىم ھالدا ئەرلەرنىڭ ماقالىسى «der» ۋە ئاياللار ماقالىسى «ئۆلۈش») نى قوبۇل قىلىدىغان ئىسىملارغا ئىشلىتىلىدۇ. فرېئۇد «داس Es» دېگەن نامنى گېرمانىيە دوختۇرى جورج گروددېكنىڭ ئەسىرىدىن قوللانغان ، گەرچە ئۇنىڭ ئېنىقلىمىسى فرۇدنىڭكىگە ئوخشىمايدۇ. ئالدىنقىسى نەپسىنى id نىڭ كېڭىيىشى دەپ قارىسا ، كېيىنكىسى id ۋە نەپسىنى پەرقلىق سىستېما سۈپىتىدە ئوتتۇرىغا قويدى.

ساغلام ، id دا ئەقىلگە سىغمايدىغان ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچ ۋە ئاڭسىز ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچ بولۇشى كېرەك ، بۇنىڭ ھەرىكىتىنى نەپسى بىلەن خاسىيەتلىك ئادەمنىڭ ئىپادىسى تەڭپۇڭلاشتۇرۇشى كېرەك ، شۇنداق بولغانداشەخس ئۆزىنىڭ مۇھىتى ۋە ئۆزى بىلەن بىللە ياشايدىغان كىشىلەر بىلەن قانائەتلىنەرلىك ۋە ئەخلاق جەھەتتە ئۆز-ئارا تەسىر كۆرسىتەلەيدۇ. مىجەزنىڭ ئوخشىمىغان تەركىبلىرى ئوتتۇرىسىدا ئىختىلاپ بار ، ئۇ شەخسنىڭ روھىي ئۈسكۈنىلىرىنىڭ ئوخشىمىغان تەرەپلىرىنىڭ تەلىپى ۋە ئېھتىياجىنى چۈشىنىشى ۋە تەڭپۇڭلاشتۇرۇشىغا ياردەم بېرىدۇ.