ئاكتىپلىق دېگەن نېمە؟ ئىجابىي قاراشنىڭ ئاساسلىق ئۇقۇمى ئىلمىي بىلىم نى پەقەت ھەقىقىي بىلىم دەپ قاراش ۋە قوبۇل قىلىش كېرەك ئىدى. دىققەت قىلىشقا ئەرزىيدىغىنى شۇكى ، بۇ پەلسەپەدىن كەلگەن ئاكتىپلىق. كېيىن كۆرگىنىمىزدەك ، بۇ ئاتالغۇنىڭ باشقا مەنىلىرىمۇ بار. 19-ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرى ۋە 20-ئەسىرنىڭ باشلىرىدا خەلقئارانىڭ دىققىتى. ئاكتىپلىقنىڭ مەنىسى ھەر خىل خۇراپاتلىق ، ئېتىقاد ۋە باشقا دىنىي تەلىماتلارنى رەت قىلىدۇ ، چۈنكى ، بۇ نەزەرىيەنى كۆزدە تۇتۇپ ، ئۇلار ئىنسانىيەتنىڭ تەرەققىياتىغا تۆھپە قوشمايدۇ.

ئاۋگۇست كومتېنىڭ غايىۋى پرىنسىپلىرىغا ئاساسلانغاندا ، ئىجابىي قاراش سۈپىتىدە شەكىللەنگەن نەرسىنىڭ دەسلەپكى ئىدىيىسى ئوتتۇرا ئەسىرنىڭ ئاخىرىدا ياۋروپادا يۈز بەرگەن ئىجتىمائىي كرىزىسلار ئارقىلىق بىر خىل يامراش ئاقارتىش شەكلىدە پەيدا بولغان. ، ئاتالمىش ​​«سانائەت جەمئىيىتى» بارلىققا كەلگەندىن باشقا ، 1789-يىلدىكى فرانسىيە ئىنقىلابىدىن باشلاپ ، بۇرژۇئازىيەنىڭ جەمئىيەت ئىچىدىكى ئەڭ چوڭ كۈچ بولۇپ ، فرانسىيە پادىشاھلىقىنىڭ ئاقسۆڭەكلىرىنى مەغلۇب قىلغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ.

ئىجابىيلىق دېگەن سۆز ئىپادىلەش ھەققىدىكى كۆزىتىشلەردىن پەيدا بولىدۇ«ئىجابىي» ، ئۇنىڭ تۇنجى كۆرۈنۈشى 1855-يىلدىن باشلاپ «مۇتەئەسسىپلەرگە مۇراجىئەت قىلىش» ناملىق ئەسەردە مۇشۇ مەنىگە يۈكلەنگەن بولۇپ ، كومتې «ئۈچ دۆلەت قانۇنى» ئۇقۇمىنى ، يەنى ئىنساننىڭ بارلىق باسقۇچلىرىنى دوكلات قىلغان. ئۇلارنىڭ ھاياتقا مۇناسىۋەتلىك ئۇقۇملىرى ۋە قىممەت قاراشلىرى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. شۇڭلاشقا ، بىزدە:

• ئىلاھىيەت : بۇ پىكىر تەبىئىي ھادىسىلەرنى ئادەتتىن تاشقىرى ئېتىقاد ئارقىلىق چۈشەندۈرۈشنى مەقسەت قىلىدۇ. ھاياتنىڭ مەنىسى ھەر قانداق بىر خىل ئاقىلانىلىك گە قارىتا تەسەۋۋۇر ۋە ئىنسانلارنىڭ ئىجادچانلىقى ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلەيدۇ.
• مېتافىزىكىلىق ياكى قىسقىچە مەزمۇنى: ئىلاھىيەت ساھەسى بىلەن ئىجابىيلىق ئوتتۇرىسىدىكى ئوتتۇرا يول ، چۈنكى ، بۇ ئەھۋالدا ، ئىنسان ئىلاھىيەت نەزەرىيىسى ئاستىدا سورالغان سوئاللارغا داۋاملىق ئوخشاش قارارلارنى ئىزدەۋاتىدۇ.
• ئاكتىپ : بۇ دەۋر ئەمەس ئىشلارنىڭ سەۋەبى ياكى مەقسىتىگە كۆڭۈل بۆلىدۇ ، ئەمما ئۇلارنىڭ قانداق قانات يايدۇرۇلۇشى ، يەنى مەلۇم ھەل قىلىش چارىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان جەريان بىلەن مۇناسىۋەتلىك.

تېئولوگىيە ۋە مېتافىزىكا نىڭ مەنىسى. ماتېماتىكا ، ئاسترونومىيە ، فىزىكا ، بىئولوگىيە ، خىمىيە قاتارلىق كۆزىتىشلەر ، جەمئىيەتشۇناسلىقتىكى ئاكتىپلىقتىن باشقا ، ئەينى ۋاقىتتا بارلىققا كەلگەن ۋە ھازىر بولغاندەسلەپتە ئىستاتىستىكىلىق سانلىق مەلۇماتلار ئارقىلىق تەتقىق قىلىنغان. ئاكتىپلىقنىڭ ئالاھىدىلىكى جۇغلانما ئىلىمنىڭ ئىدىيىسى ، يەنى ئۇ مەدەنىيەتتىن ھالقىپ ، قايسى مەدەنىيەتنىڭ بارلىققا كەلگەنلىكى ، ھەتتا تەرەققىي قىلغان بولۇشىدىن قەتئىينەزەر ، پۈتكۈل ئىنسانىيەتكە يېتىدۇ.

ۋە مەنىسى ، ئاۋگۇست كومتېنىڭ سۆزىگە ئاساسەن: ھەقىقىي ، پايدىلىق ، توغرا ، ئېنىق ، نىسپىي ، ئورگانىك ۋە دوستانە. ئۇ قۇرۇلغاندىن تارتىپلا بىزنىڭ مەدەنىيىتىمىز ۋە تەپەككۇرىمىزنىڭ بىر قىسمى. شۇنداق قىلىپ ، بىرازىلىيە بايرىقىغا يېزىلغان تەرتىپ ۋە ئىلگىرىلەش ئىپادىسى ئاكتىپ پوزىتسىيەنى ئاساس قىلغان.

ئاكتىپلىقنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى بىر تەرەپ قىلغاندا ، كومتې ئەينى ۋاقىتتا مۇنداق دېگەن: «مۇھەببەت دېگەندەك پرىنسىپ ، تەرتىپ ئاساس ، تەرتىپ نىشان سۈپىتىدە ئىلگىرىلەش ». ئاشۇ مەشھۇر ئىبارىلەردىن ، بىرازىلىيە بايرىقىنىڭ مەركىزى قىسمىغا قىستۇرۇلغان ۋە تەرتىپنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن تەرتىپنى بەلگىلىگەن مەشھۇر ئىپادىلەش.

قاراڭ: كىيىم-كېچەك ھەققىدە چۈش كۆرۈش دېگەن نېمە؟

قانۇنىي ئاكتىپلىق x پەلسەپە ئاكتىپلىقى

بۇ يەردە ئاتالمىش ​​ ئاكتىپلىق ، پەلسەپىۋى ئاكتىپلىق دەپ چۈشىنىلگەنگە پۈتۈنلەي ئوخشىمايدۇ ، بۇ ھازىرغىچە كۆرۈلۈپ كەلگەن ۋە كومتې تەرىپىدىن ئوتتۇرىغا قويۇلغان.

پەلسەپەگە ئوخشىمايدىغىنى ، قانۇنىي جەھەتتىن ، ئىجابىيلىق ئىنسانلارنىڭ ئىرادىسىنىڭ قويۇلغان قانۇنىيىتى ، يەنى ئوتتۇرىغا قويۇلغان قانۇن ، ئاكتىپ قانۇن دەپ تەھلىل قىلىنىدۇ. بۇ مەنىدىن ئېيتقاندا ، ئىجابىيلىق ئىنسان ھەرىكىتىدە ، شۇنداقلا تەبىئەت ياكى ئەقىلدىكى ئىلاھىي مۇناسىۋەتنىڭ ھەر قانداق مۇمكىنچىلىكىنى يوقىتىدۇ. ، پەقەت ئىسپاتلىغىلى بولىدىغان ھەقىقىي ۋە ئىلمىي پاكىتلارنىلا ئاساس قىلغان.

ئاكتىپلىقنىڭ مەنىسى پەلسەپە

يەنە قاراڭ: